Uzmandan uyarı: ‘Diyabetle Riskleri Tanıyın, Sağlığınızı Koruyun’
Diyabet Nedir?
Diyabet, insülinin yeterli üretilememesi, etkisinin zayıf olması ya da her ikisinin de bir arada bulunması nedeniyle vücutta kan şekerinin bozulduğu bir metabolik bozulmadır. Bu sürecin genetik yatkınlığı, yaşam tarzı özellikleri, obezite ve yoğunluk faktörleriyle birleşerek ortaya çıkan gelişim etkileri.
İpucu 1 Diyabet
Sıcaklıklar ani ve hızla gelişir. 30 yıldan önce başlar.Çocuklarda ve gençlerde görülür.Vücut, çok az insülin üretir ya da hiç insülin üretmez. İnsülin eksikliği nedeniyle kan şekeri yüksek besinleri kalır. Bu bireyler, kan şekerini kontrol altında tutabilmek için yaşamları boyunca insülin almak zorundalar.Genetik yatkınlık önemli bir risk faktörüdür.
İpucu 1 Diyabetin etkisi;
Tip I diyabetin durdurulmasının hemen her zaman anındabire ortaya çıkar.
Aşırı susamaAşırı AcıkmaAni kilo kaybıSık idrar yapmaAşırı yorgunluk hissi şeklinde görülür.İpucu II Diyabet
Ailesinde diyabetliler var,Vücut kitle indeksi >254 kg’dan daha ağır bebek doğuran kadınlar, Stres altında yaşayan azalmanın görülme riski daha yüksektir.Ayrıca pankreasın kronik iltihabı, pankreas tümörleri ve ameliyatları ile hipertiroidi, akromegali gibi bazı hormon hastalıkları Tip 2 diyabete yol açabilir.Tip II Diyabetin etkileri
Yorgunluk hissi,Sık sık infeksiyon gelişiyorCiltteki kesiklerin veya yaraların çok yavaş iyileşmesiSık idrar yapma 8Ellerde ve ayaklarda uyuşma, manipüle edilmeAçlık hissinin fazlalaşması ve çok yemeAğız kuruluğu ve çok su içmeTip II Diyabetin Nedenleri
Hücrelerdeki glikoz üretim artışıİnsülin direnciTıp II Diyabette Risk Faktörleri
Yaşı 40’ın üzerinde olanlar,Şişmanlar,Ailelerinde başka yırtıklar bulunanlar,Gebelik sırasında diyabetin bozulması,4,5 kg’dan daha ağır bebek doğuranlar,Bir ülke veya hastalığın stresini yaşayanlar,Tansiyonu yüksek olanlarGestasyonel Diyabet
Gestasyonel diyabet (GD), diyabeti olmayan ancak hamilelik sırasında diyabetin iyileşmesi görülen bir durumdur. Üremenin sonradan düzelmesi, ancak sonraki üremelerde yeniden ortaya çıkma riski bulunmaktadır.
Gestasyonel diyabetin %80’i, ilerleyen yıllarda tip 2 diyabete dönüşmemektedir.Gestasyonel diyabete dayanıklı kadınların, 16 yıl içinde diyabet iyileşme riski %30 iken, bu oran genel nüfus için sadece %10’dur.Hamilelik sırasında kilo artışı 20 kg’ı aştığında, gebelik diyabetinin teşhisi kesin olarak konulur.Diyabetin Teşhisi
Kan şekeri görünümü = AKŞ > 126 mg/dl ise DMOral Glukoz Tolerans TESTİ (OGTT) = Akş 100-126 mg/dl. Arasında olanlara yapılır.Günlük Şekerinin Kontrolü Keton Testi
Diyetisyenin Diyabetteki Rolü Nedir?
Diyetisyenler, diyabetin rejiminde önemli bir rol oynar ve kişiye özel bakım planları yaparak kan şekerinin dengelenmesine yardımcı olur.
Raporların beslenme sonuçlarını değerlendirir, onlara uygun yemek planları sunar ve yaşam tarzını benimsemelerine rehberlik eder.
Danışanı ile birlikte sağlıklı diyet yeteneklerini geliştirir, kilo kontrolünü ve yeterli beslenmeyi sağlar. Bu süreç, karbonhidratlar, yağ ve protein gibi makro besinlerin doğru miktarda ve zamanında tüketilmesiyle kan şekerinin ortaya çıkmasının sağlanmasını hedefler.
Diyabetli olmayacak sağlıklı bir yaşam sürmelerine katkı sağlamak için beslenme düzeninin yanı sıra düzenli egzersiz yapmaları için önerilerde bulunur.
Hangi Yiyecekler Tüketilmelidir?
Herhangi bir aşırı miktarda tüketmekten kaçınmak; sağlıklı beslenmenin dengesi vardır. Vücudunuzun ihtiyacı olan besinleri doğru miktarda ve zamanında almak, hiperglisemi ve hipoglisemi risklerini ayırmak kan şekerinin kontrol altında tutulması yardımcı olur. Ayrıca bu denge hem kısa süreli hem de uzun süreli olası sürelerin korunmasına veya ertelenmesine katkı sağlar.
Yağsız süt, düşük yağ içeriğine sahip olsa da kalorisi bulunmaktadır. Diyet ürünleri şekersiz olabilir, ancak bunların içinde bulunan un, yağ ya da meyve şekeri, kan şekeri ve yağın kontrolü için ideal olamayabilir. Eğer belirtilerinizi düzgün bir şekilde kontrol edebiliyorsanız, sevdiğiniz pek çok farklı durumda, dengeli bir şekilde tüketebilirsiniz.
Beslenme Tedavisinde Nelere Dikkat Edilmelidir?
Diyabetin tedavi tedavisinin amacı, diyabetli bireyin yaşam boyu sürdürülebilir ve ideal bir beslenme planı oluşturmaktır. Bu planın hedefleri şunlardır:
Kan şekerini normal tutmak,Hiperglisemi (kan şekeri) ve hipoglisemi (kan şekeri düşüklüğü) gibi ani komplikasyonları önleme,İdeal vücut ağırlığını sağlamak ve bunu korumaktır.Tip 2 diyabetli bireyler için, beslenme bakımında dikkat edilmesi gerekenler şunlardır:Bireysel ihtiyaçlara uygun, yeterli miktarda ve doğru zamanlamayla yemek yemek,Kan şekeri kontrolünü sağlamak için kişiye uygun miktarda karbonhidrat içeren besinleri tüketmek,Besin çeşitliliğini artırmak,Lif alımını artırarak posalı besinleri tüketmek,Basit şekerler (örneğin, toz şeker, bal, tatlılar, meyve suyu) yalnızca diyetisyen ve kontrol altında tüketilir.
