SOSYAL HİZMET UZMANI MAHİR VARLI: ‘EBEVEYN TARTIŞMALARI VE ÇOCUKLARA ETKİSİ’

*Anne ve Babanın Tartışmasına Şahit Olan Çocukların Yaşadığı Travma ile Savaşa Şahit Olan Çocukların Yaşadığı Travmanın Aynı Olduğunu ve Beyin Görüntülerinde Kanıtlandığını Biliyor muydunuz?* Bilim ve teknoloji, insan psikolojisini daha derinlemesine anlamamıza olanak tanıyor. Beyin görüntüleme teknikleri sayesinde, çocukların ebeveyn tartışmalarına şahit olduğunda beyinlerinde neler yaşandığını artık daha net bir şekilde görebiliyoruz. Şaşırtıcı ama gerçek: Anne ve babalarının sürekli tartışmalarına maruz kalan çocukların beyinlerinde görülen aktiviteler, savaş bölgelerinde travmaya maruz kalan çocukların beyin aktivitelerine oldukça benzer. *Travmanın Beyindeki İzleri: Nörobilimsel Kanıtlar* Fonksiyonel Manyetik Rezonans Görüntüleme (fMRI) ve Positron Emission Tomography (PET) gibi teknolojiler, travmanın beyindeki etkilerini görselleştirmek için kullanılıyor. Araştırmalar, ebeveyn tartışmalarına maruz kalan çocukların beyinlerinde, özellikle şu bölgelerde ciddi değişiklikler olduğunu göstermiştir: *1. Amigdala (Korku ve Stres Merkezi):* Ebeveyn tartışmalarına şahit olan çocukların amigdala aktivitesinin normalden daha fazla olduğu tespit edilmiştir. Bu, çocuğun sürekli bir tehdit algısıyla yaşadığını ve yoğun stres altında olduğunu gösterir. Aynı şekilde, savaş travmasına maruz kalan çocuklarda da amigdala aktivitesinde benzer bir artış gözlemlenmiştir.  *2. Prefrontal Korteks (Duygu Kontrolü ve Karar Verme):* Prefrontal korteks, duygusal düzenleme ve mantıklı düşünme süreçlerinden sorumludur. Sürekli tartışmalara tanık olan çocuklarda bu bölgenin aktivitesinin azaldığı görülmüştür. Bu durum, çocuğun ileriki yaşamında duygusal dengesizlikler ve dürtü kontrol sorunları yaşama olasılığını artırır.  *3. Hipokampus (Hafıza ve Öğrenme):* Kronik stres altında kalan çocukların hipokampus bölgelerinin küçüldüğü ve bu durumun hafıza, öğrenme ve konsantrasyon becerilerini olumsuz etkilediği kanıtlanmıştır. Bu durum, yalnızca akademik başarısızlıklara değil, aynı zamanda travmatik anıların kalıcı hale gelmesine de neden olabilir.   *Bilimsel Çalışmaların Işığında* University of Southern California tarafından yapılan bir araştırmada, ebeveyn tartışmalarına sıkça tanık olan çocukların beyinlerinde stresle ilişkili bölgelerde yüksek düzeyde aktivasyon olduğu görüntülenmiştir. Bu durum, çocukların yalnızca tartışma anında değil, sonrasında da uzun süreli stres altında kaldığını göstermektedir. Harvard Üniversitesi tarafından yürütülen bir başka çalışmada, toksik stresin çocuk beynindeki yapısal değişikliklere yol açtığı ve bu değişikliklerin beyin taramalarıyla net bir şekilde görüntülenebildiği ortaya konmuştur. Araştırma, bu durumun çocuklarda duygusal sorunlara ve zihinsel sağlık bozukluklarına yol açtığını kanıtlamıştır.  *Beyindeki Görüntüler, Sessiz Çığlıkların Kanıtıdır* Beyin görüntüleme verileri, çocukların ebeveyn tartışmalarına verdiği tepkinin yalnızca psikolojik olmadığını, fiziksel ve biyolojik bir etkisi olduğunu ortaya koymaktadır. Çocukların travmatik deneyimlere verdiği tepkiler, savaş bölgelerinde travma yaşayan bireylerde görülen değişimlerle büyük benzerlikler taşır. Bu, anne babaların tartışmalarının çocuğun ruhsal dünyasında yarattığı tahribatı gözler önüne seren sessiz ama güçlü bir kanıttır. *Ebeveynlere Bilimsel Bir Mesaj* Bu veriler bize şunu gösteriyor: Çocuğunuzun yanında yaşanan her tartışma, onun beyninde bir iz bırakır. Bu izler, yalnızca o anı değil, çocuğun gelecekteki duygusal ve zihinsel sağlığını da etkiler. Bilimsel gerçekler, tartışmalarınızı çocuğunuzdan uzak tutmanın yalnızca bir tercih değil, bir zorunluluk olduğunu açıkça ortaya koyuyor. *Sonuç: Tartışmalar Beyinde Görünür Yaralar Açıyor* Ebeveynler, belki bir tartışmayı bitirdiklerinde mesele kapandı sanabilir. Ancak çocuklar için bu tartışma, beyinlerinde ve ruhlarında uzun süre silinmeyecek izler bırakır. Tartışmalarınızı çocuğunuzdan uzak bir yerde yapmayı tercih edin. Çocuklarınızın beyninde sevgi dolu, güven verici izler bırakın; korku dolu gölgeler değil. Unutmayın: Beyin görüntüleme teknolojisi, çocukların sessiz çığlıklarını görünür hale getirmiştir. Peki, siz bu çığlıkları duyacak kadar hassas mısınız?