Eğitimci Yazar Ayşenur Uysal’ın kaleminden: ‘5 Yaş Çocuk Gelişimi’
5 Yaş Çocuk Gelişiminin Gelişimsel Alanlar Açısından İncelenmesi
Özet
Bu çalışma, 5 yaş çocuklarının fiziksel, bilişsel, dilsel ve sosyal-duygusal gelişimözelliklerini kuramsal temeller doğrultusunda incelemektedir. Bu yaş grubu, okulöncesi dönem içerisinde kritik bir gelişimsel basamağı temsil eder. Yapılandeğerlendirme, çocukların çok boyutlu gelişim süreçlerini anlamaya ve erkenmüdahale gereksinimlerini belirlemeye yönelik bir perspektif sunmaktadır.
⸻
1. Giriş
Beş yaş, çocukların okul öncesi eğitim sürecinde önemli bir dönemeçtir. Bu yaştaçocuklar; fiziksel hareket becerilerinde ustalaşmakta, dil ve iletişim yeteneklerindebelirgin bir ilerleme kaydetmekte ve sosyal ilişkilerde daha bilinçli etkileşimlerkurabilmektedir. Gelişimsel kuramlar, bu dönemdeki gelişimin çok yönlü ve bireyselfarklılıklara açık olduğunu vurgular.
⸻
2. Fiziksel Gelişim
Beş yaşındaki çocuklar, koşma, zıplama, tırmanma gibi kaba motor becerilerde dahadengeli ve kontrollü hareket edebilirler. İnce motor becerilerde ise kalem tutuşlarıgelişmiş, yazı yazma ve çizim yapma becerileri gözle görülür düzeyde artmıştır
⸻
3. Bilişsel Gelişim
Piaget’nin bilişsel gelişim kuramına göre 5 yaş çocukları hâlen işlem öncesidönemdedir. Bu dönemde çocuklar, sembolik düşünme becerileri geliştirir, olaylararasında neden-sonuç ilişkileri kurabilir ve hayali oyunlarda karmaşık senaryolaroluşturabilirler
⸻
4. Dil Gelişimi
Bu yaş grubundaki çocuklar yaklaşık 2.000–2.500 kelimelik bir sözcük dağarcığınasahiptir. Karmaşık cümle yapıları kurabilir, olayları mantıklı bir sırayla anlatabilir vebasit hikâyeler oluşturabilirler
⸻
5. Sosyal ve Duygusal Gelişim
Beş yaşındaki çocuklar çevreyle daha fazla etkileşime girer, grup oyunlarına katılır vearkadaşlık ilişkileri kurarlar. Empati kurma, paylaşma ve kurallı oyun oynamabecerileri gelişmiştir
⸻
6. Sonuç ve Öneriler
Beş yaş, çocukların çok yönlü gelişiminin hızlandığı ve gözlemlenebilir hâle geldiği biryaş dönemidir. Eğitimciler ve ebeveynler, çocukların gelişimsel özelliklerini tanıyarakonların ihtiyaçlarına uygun destekler sunmalıdır.
