Dr Şükrü Arslan: ‘Obezite ameliyatından önce çok önemli o tetkiki unutmayın’
Dünya Sağlık Örgütü’nün (DSÖ) verilerine göre, dünya çapında bir milyardan fazla insan obezite ile yaşamaktadır. Obezite, kalp-damar hastalıkları, diyabet ve bazı kanser türleri gibi ciddi sağlık sorunlarına yol açabilmektedir. Bu nedenle, sağlıklı beslenme alışkanlıklarının teşvik edilmesi ve fiziksel aktivitenin arttırılması, obezite ile mücadelede büyük önem taşımaktadır. Tüm bu kriterlere dikkat etmesine rağmen kilo veremeyenler için ise obezite cerrahisi gündeme gelmektedir. Peki obezite cerrahisi ameliyatına karar vermeden önce mutlaka bilinmesi gereken kriterler neler? Obezite ameliyatlarında atlanmaması gereken o çok önemli tetkik ne? Ameliyat sonrası süreçte nelere dikkat edilmesi gerekir? Dr. Taha Klinik doktorlarından Genel Cerrahi Uzmanı Op. Dr. Şükrü Arslan anlattı. “Öncelikle bir yandan tüm dünyada obezite ve buna eşlik eden kronik hastalıklar hızla artmakta iken, diğer yandan obezite tedavisinde kullanılan cerrahi tedavi yöntemleri hem değişmekte hem de gelişmektedir. Başlangıçta cerrahi tedavide daha çok gastrik bypass ve mide kelepçe ameliyatları yapılmakta iken son dönemde Sleeve gastrektomi (tüp mide) ameliyatı ön sıralara çıkmıştır. Yıllar içinde işlemin standardizasyonu da gelişerek, klinikler yeterince deneyim kazanmış ve komplikasyon oranları oldukça düşmüştür. Bu manada özellikle tüp mide ameliyatını en güvenilir yöntemlerden biri olarak kabul edebiliriz. Ameliyatın güvenliğini ve başarısını arttıran faktörleri de şu şekilde sıralayabiliriz Ameliyatı yapan cerrahi ekibin deneyimi bu konuda çok önemlidir. Yapılan ameliyatta kullanılan malzemelerin kalitesi çok önemlidir. Ameliyat öncesi hasta seçimine dikkat edilmesi ve ameliyat sonrasında kontrol ve takiplerin düzenli yapılması çok önemlidir.
Ameliyat öncesi hastalara gastroskopi yapılması neden hayati öneme sahip?
“Obezite ameliyatı için müracaat eden hastaların ameliyata uygunluklarını değerlendirebilmek için hastalara bir takım test ve hazırlık yapılması gerekir. İşte bunlardan biri de gastroskopi yani endoskopi işlemidir. Ameliyat öncesi dönemde mide içerisinde bir problem olup olmadığına mutlaka bakmak gerekir. Hastanın cerrahiye uygunluğunu gösteren en önemli kriterlerden biridir bu işlem ve her hastaya yapılmasını önermek gerekir. Hastanın midesinde bazen ülser olur, bazen polip olur, bazen çok nadir de olsa kanser bile olabilir, bazen mide kapakçıkları (sfinkter) ile alakalı kapanma problemleri (reflü) olabilir. Hatta bazen de midede katı gıda bulunabilir. İşte bu problemlerin endoskopi yapılmadan ortaya konulması mümkün değildir. Bu gibi durumların varlığında endoskopi yapılmadan yapılacak bir ameliyatta; kanama riski, kaçak gelişmesi riski, reflü hastalığının tetiklenmesi riski gelişebilir ve hatta kanserli bir mideye bilmeden obezite ameliyatı yaparak hastanın asıl alması gereken tedaviden uzaklaşmasına neden olunabilir. Bu da ciddi hayati risk oluşturabilir. Dolayısıyla obezite ameliyatının komplikasyon riski de artabilir.” Şeklinde bilgi verdi.
Obezite ameliyatına girmek isteyenlerin mutlaka bilmesi gereken kuralları tek tek sıraladı.
Ameliyat sonrası hastalar nelere hazırlıklı olmalı ve dikkat etmeli?
“Ameliyat sonrası hastaların midesi küçülüyor, iştahları belli bir süre ortadan kayboluyor. Dolayısıyla kolay diyet yaparak da kolay kilo vermeye başlıyorlar. Midenin boyutunun çok küçük olması nedeniyle hastalar az yediklerinden bu bazılarında “ çevre baskısı” ile karşılaşmalarına neden olacaktır. Bazı hastalar çevre baskısı ile normalden daha fazla yemeleri gerektiğine inanabilir, bazı hastalar ise iştah duymadıklarından ihtiyaçları yok zannederek normalden daha az gıda ile beslenebilirler. Her iki durumda hastanın sürecini olumsuz yönde etkileyecektir, bu nedenle doktor ve diyetisyen kontrolünde ve önerilen miktarlarda beslenmeye dikkat etmeleri gerekir.
Hastalar ömür boyu vitamin, mineral kullanacak mı?
Obezite ameliyatlarının riskleri neler?
Obezite cerrahisinin avantajları neler?
Hem tüp mide ameliyatı hem de gastrik bypass ameliyatı çeşitli hormonal mekanizmalarla diyabeti ve hipertansiyonu çok ciddi manada azaltabilen, hatta birçok hastalığı da ortadan kaldırabilen metabolik cerrahi işlemlerdir. Medikal tedavi ile kontrol altına alınamayan bir çok tip 2 diyabet hastası, bu ameliyatların avantajı ile kontrol altına alınabilmektedir. Bu son yayınlarda da mevcut.
Ameliyatların laparoskopik olarak yapılabilmesi, kısa sürmesi, ameliyat sonrası tokluk hissinin olması, diyeti kolaylaştırması, kronik hastalık riskinin azaltılması ve psikososyal olarak hastanın daha pozitif olması obezite cerrahisinin diğer avantajları olarak sayabiliriz.
Obezite ameliyatı olan hastalar hangi egzersizleri yapmalıdır?
Obezite ameliyatı sonrası hastaların cinsel yaşamında bir değişiklik oluyor mu?Obezite ameliyatları sonrası hem erkek hem de kadın hastalarda hem fiziksel bir düzelme meydana gelmekte, hem hastaların enerjisi artmakta hem hormonal faktörler düzelebilmekte, diyabetin negatif etkisi ortadan kalkmakta, sağlıklı beslenme ve kan akımının artmasıyla da cinsel yaşamda pozitif etkiler söz konusu olmaktadır.
