AVUKAT IYAZ ÇİMEN ‘ KONKORDATO’ KONUSUNDA AÇIKLAMALARDA BULUNDU

Avukat Iyaz Çimen, gündemde yer bulan ‘Konkordato’ konusunda açıklamalarda bulundu. Çimen,’ Türkiye’de konkordato ilan eden şirket sayısında ciddi bir artış yaşanıyor. 2023 yılının son aylarında başlayan yükseliş trendi, 2024’ün ilk yarısında hız kazanarak devam etti. Konkordato, borçlarını ödemekte zorlanan ve finansal sıkıntılar çeken şirketlerin, alacaklıları ile yaptığı, mahkemece onaylanan anlaşmalardır. Alacaklılar ile konkordato isteyen firmalar borçlarını tekrar yapılandırırlar. Bu, finansal sıkıntı içindeki firmalara toparlanma imkanı sunar.’
Çimen açıklamasında, ‘Ekonomi yazarı Erdal Sağlam’ın 10 Haber’deki yazısına göre 2024’ün Temmuz ayında konkordato başvurusunda bulunan şirket sayısı 122’ye ulaştı. Bu rakam, 2019 Ocak ayından bu yana görülen en yüksek aylık veri olarak dikkat çekti. Yılın ilk yedi ayında toplam 503 şirket konkordato ilan etti ki bu, geçen yılın tamamında gerçekleşen 321 başvuruyu şimdiden geride bıraktı.
Ekonomim gazetesinden Merve Yiğitcan’ın Haziran tarihli haberine göre yılın ilk 5 ayında 491 şirket için konkordatoya karar verildi, başvurusu reddedilen dosya sayısı 233 oldu. İlk beş ayda 44 şirket için de iflas kararı verildi. 2023 yılının tamamında iflas kararı verilen dosya sayısı 65’ti.
Borçların ertelenmesi anlamına gelen konkordato mali durumu kötü olan borçlular için bir yeniden yapılandırma seçeneğidir. Bu yazımızda İtalyanca “concordato” kelimesinden gelen ve tarihte Papalık makamıyla başka hükûmetler arasında yapılan anlaşmalar için kullanılmısıyla bilinen konkordato sürecinin ayrıntılarını inceliyoruz.
Konkordato hem mali durumu kötü olan borçluları hem de alacaklılarını korumayı amaçlar. Konkordato, iflasa sürüklenen bir şirketin, alacaklıları ile anlaşarak mali yapısını düzenlemeye yönelik bir hukuki süreçtir. Bu süreçte, şirket iflasa karar verilmesini önlemek ve faaliyetlerini sürdürebilmek için alacaklılarıyla bir anlaşma yapmaya çalışır.
Konkordato, mahkeme kararıyla taraflar arasında gerçekleşen bir anlaşmadır. Bu anlaşma sayesinde borçlu, borçlarını tekrar yapılandırabilir. Konkordato ilan edebilmek için mahkemenin ve alacaklıların ortak bir karara varması gereklidir.
Konkordato nasıl ilan edilir?Herhangi bir borçlu firma (sermaye şirketleri, şahıs şirketleri ve kooperatifler), borçlarının vadesi geldiği hâlde ödeyemeyeceği durumlarda, borcu vadelendirmek veya borç miktarında belirli bir düzenleme yapılması suretiyle borçlarını ödeyebilmek veya muhtemel bir iflâstan kurtulmak için konkordato talep edebilir. Konkordato başvurusunda bulunabilmek için borçlu tarafın konkordato onaylandığı takdirde borçlarını ödeyebilecek durumda olması gerekir. Yani, borçlu taraf borçlarından muaf olmaz, sadece borçlar ödeyebileceği şekilde yeniden düzenlenir.
Konkordato için belirli belgeler hazırlanır ve Asliye Ticaret Mahkemesi’ne başvuru yapılır. Onay sürecinde mahkeme ve konkordato komiseri tarafından farklı belgeler de istenebilir. Bu süreç 4 kısımdan oluşur: Geçici Mühlet, Kesin Mühlet, Alacaklıların Toplanması ve mahkemenin konkordato tasdiki.
Konkordato için alacaklıların en az yarısının talebi kabul etmesi gerekir. Konkordato en fazla 23 aylık bir süreye yayılabilir. Konkordato süreci başladığında borçlu taraf plan dahilinde ilerleyerek borçlarını ödemeye başlar ve süreç sonunda borçlarından tamamen kurtulur.  Süreç başladığında, borçlu şirketin normal faaliyetlerinin bir kısmı sınırlandırılır. Örneğin; maaş ödemeye ödeyemez ancak maaşların Ücret Garanti Fonundan ödenmesini sağlayabilir.
Konkordato çeşitleri
-Adi konkordato: İki şekilde yapılabilir. Birinci seçeneğe göre, alacaklılar alacaklarının bir kısmından vazgeçebilir ve borçlu kararlaştırılan miktarı ödeyerek borcunun tamamından kurtulur. İkinci seçenekte ise tutar aynı kalır, ancak ödeme şartlarına bağlı olarak ödemeden vazgeçilir. Bu durumda borcun ödenmesi ertelenebilir veya taksitlere bölünebilir. Bir olayda her iki konkordato türünden yararlanılması da mümkündür.
-İflas sonrası konkordato: Halihazırda iflas ettiğini ilan etmiş tarafın başlattığı konkordato çeşididir. Konkordato onaylanırsa kişinin iflas ilanı geçersiz sayılır ve kararda belirtilen plan dahilinde borçlarını ödemeye başlar. Konkordato hükümleri, konkordatonun tasdiki kararından sonra değil, iflasın kaldırılmasından sonra yürürlüğe girer. İflas konkordatosu, uygun düştüğü ölçüde adi konkordato hükümlerine tabidir.
-Mal varlığının terkiyle yapılan konkordato:Tarafların bu tür bir konkordato üzerinde anlaşmaları halinde borçlu, mal varlığı üzerindeki tasarruf hakkını veya mal varlığını kısmen veya tamamen üçüncü kişilere devretme hakkını alacaklılara devretmiş olur. Bu yolla alacaklılar, borçlunun kendilerine devredilen mal varlığı üzerinde tasarrufta bulunarak alacaklarını tahsil ederler. Bu tip konkordatolar, borçluyu iflas süresi içinde mal varlığının değerinin altında satılması riskine karşı korurken, alacaklıları da alacaklarını tahsil edemeyecekleri uzun bir iflas süresine katlanma riskine karşı korumaktadır.
Resmi konkordato dışında, borçlu ve alacaklılar birlikte anlaşarak borçlarını yeniden yapılandırabilirler. Böyle bir durumda devlet kurumları taraflar arasındaki anlaşmaya müdahil olmaz. Özel konkordato olarak değerlendirilen bu konkordato, borçlar hukuku hükümlerine tabidir.