AVUKAT IYAZ ÇİMEN ‘İŞTİRAK NAFAKASI’ NI DEĞERLENDİRDİ
Avukat Iyaz Çimen Gazeteci Reha Muhtar ile Oyuncu Deniz Uğur arasında yaşanan ve kamuoyu gündemini işgal eden ‘İştirak nafakası’ hakkında açıklamalarda bulundu. Bilindiği üzere iki çocuk sahibi olan oyuncu Deniz Uğur ile Reha Muhtar 2010 yılında boşanmıştı. Çift, boşanma sonrası Mina Deniz ve Poyraz Deniz adını verdiği ikizleri için velayet savaşına girmişti. Uğur, 15 yaşındaki kızına şiddet uyguladığı iddiasıyla eski eşine velayet davası açmış Mahkeme kızları Mina’nın velayetini Deniz Uğur’a, oğulları Poyraz’ı ise Reha Muhtar’a vermişti. İstanbul Aile Mahkemesi, tarafların yapmış oldukları savunmaların ardından kararını bildirdi. Hâkim, Deniz Uğur’un çocukları Poyraz için Reha Muhtar’a aylık 7 bin 500 lira iştirak nafakası ödemesine hükmetti.
Avukat Iyaz Çimen ‘İştirak Nafakası’ hakkında açıklamalarda bulundu.
Boşanma davaları sona erdiğinde kanun, çocukların haklarını korumak adına, çocukların bakımını erkek ve kadına yükler. Yani her iki taraf da çocukların bakımından, çocuk reşit olana kadar sorumludur. İştirak nafakası, çocuğun ihtiyaçlarının devam etmesi ile ilgilidir.
İştirak Nafakası Nedir?
Velayeti verilmeyen tarafın çocukların ihtiyaçlarına katkıda bulunması adına, hakim tarafından bağlanan nafaka türüdür. İştirak nafakası amaç olarak her iki tarafın, çocuğun masraflarına eşit oranda katılım sağlamasıdır.
Boşanma davası sırasında hakim tarafından verilen tedbir nafakası, boşanmadan sonra iştirak nafakasına dönüştürülür.
Kimler Talep Edebilir?Medeni Kanun madde 329’a göre, iştirak nafakası aşağıdaki hallerde talep edilebilir:
Fiili olarak çocuğun bakımı kendisine verilen eş,Çocuk adına atanan kayyım,Çocuğun yasal vasisi,Temyiz yani ayırt etme gücüne sahip olmayan çocuk.İştirak Nafakası Nasıl Hesaplanır?
Medeni kanun iştirak nafakası, çocuğun durumuna göre hesaplanır. Öncelikle çocuğun yaşı dikkate alınır. Çünkü her yaşta oluşan ihtiyaçlar farklıdır. Daha sonra çocuğun eğitim durumuna bakılır ve eğitimi göz önüne alınarak bir miktar belirlenir.
Güncel ekonomik durum da nafaka miktarı belirlenirken göz önünde bulundurulur. Nafakayı ödeyecek olan tarafın mali durumuna da bakılır. Tüm bu hususlar, Medeni Kanun madde 4’teki detaylar da göz önünde bulundurularak, değerlendirilir. Hakim, aynı zamanda çocuğun gelirini de dikkate alır.
Yani maddi durumu iyi olan eşin yanında kalan çocuğa bağlanacak nafaka miktarı ile maddi durumu kötü olan eşin baktığı çocuğa verilecek olan nafaka miktarı aynı olmayacaktır.
Taraflar isterlerse yani anlaşırlarsa, Medeni Kanun 182/3 maddesine göre de nafaka miktarına karar verebilirler. Ancak bu miktarın hakim tarafından onaylanması gerekir. Aynı zamanda hakim, nafakanı artırılmasına, yıllık TEFE ve TÜFE oranlarını dikkate alarak karar verebilir. Nafaka miktarının artırılmasında ayrıca; DİE, döviz, altın kuru gibi unsurlar da hakim tarafından dikkate alınır.
Eğer hakim boşanmadan sonra nafaka miktarının artırılması ile ilgili bir karar vermemişse, çocuğa bakan taraf, nafaka uyarlaması davası açabilir ve miktarın güncellenmesini sağlayabilir.
Hangi Hallerde ve Ne Zaman Kesilir?Eğer nafakayı öden taraf ölmüşse, nafaka kendiliğinden kesilmiş olur. Ayrıca çocuğun reşit olması da nafakanın kesilmesini gerektirir. Bu gibi durumlar anlaşmalı boşanmadan sonra iştirak nafakası içinde geçerlidir.
Kanunen bireylerin reşit olma yaşı 18’dir. Çocuk bu yaşa geldiğinde iştirak nafakası kesilir.
Çocuk ergen olduğu halde eğitim hayatına devam etmiyorsa, iştirak nafakası kesilir. Ayrıca çocuk evlenirse de nafakası kesilmiş olur.
TMK madde 182/2’ye göre, çocuk ergin olduğu halde eğitimine devam ediyorsa, çocuğa iştirak nafakası ödenmesine devam edilir.
İştirak Nafakası Ödenmezse Ne Olur?Nafaka söz konusu olduğunda, diğer alacaklardan farklı olarak cebri hapis cezası söz konusudur. Yani nafaka ödenmediği zaman hapis cezası ile karşı karşıya kalınabilir.
İcra İflas Kanununda nafaka alacakları, birinci sırada yer alır. Eğer borçlunun gayrimenkul gibi değerleri varsa, icra yoluyla bunların satışı gerçekleşecek ve nafaka borcu ödenecektir.
Diğer alacaklarda emekli maaşına haciz konulamazken, söz konusu nafaka alacakları olduğunda, emekli maaşına haciz koyulabilir. Diğer alacaklarda, alacak bitene kadar maaşın 4’te biri oranında kesinti yapılır. Nafaka alacağında ise borç bitene kadar tamamına el koyulabilir.
Eğer nafaka borçlusunun zaten diğer alacaklardan dolayı maaşında haciz varsa, öncelik nafakaya verilir. Yani nafaka miktarı kesildikten sonra, geriye kalan miktar diğer alacaklar için kesilir.
Eğer borçlu olan kişinin resmi bir geliri yoksa ve borcunu da ödemiyorsa, İİK 344 maddesine göre 3 aya kadar, tazyik hapis cezasına çarptırılır. Hapis cezasının söz konusu olabilmesi için, nafakanın kesinleşmiş olması, icra takibinde olması ve alacaklının şikayet etmesi gerekir. Tüm bu şartlar bir araya geldiğinde hapis cezası verilmesi söz konusudur.
Birçok kişinin merak ettiği sorulardan birisi de, geriye dönük iştirak nafakası sorusudur. Mahkeme tarafından karar verildikten sonra, nafaka ödemesi başlamış olur. Eğer borç ödenmemiş ve birikmişse, geçmişe yönelik olarak da borcun tahsil edilmesi sağlanabilir.
