AVUKAT IYAZ ÇİMEN ‘ AYM’NİN KARARINI’ DEĞERLENDİRDİ
Avukat Iyaz Çimen elektronik ortamda gerçekleşen ticaretle ilgili bir gelişme hakkında açıklamalarda bulundu. Açıklamasında: ‘ Anayasa Mahkemesi (AYM), e-ticaret sektöründe yerli firmaları ve küçük esnafı korumak için çıkarılan E-Ticaret Kanunu’nu bir kez daha tescilledi. CHP’nin iptal başvurusunu reddeden AYM, bu kez de Danıştay’ın E-Ticaret Kanunu’nun bazı maddelerinin iptali için yaptığı başvuruyu reddetti. Daha önceki gerekçeli kararda tekelleşmeyi önleme yönünden amaca uygun olduğu vurgulanmıştı. Yasa ile platformların kendi markalarını satamayacağı, aracılık edemeyeceği; işlem hacmi 10 milyar TL üzeri olan platformların elde ettiği verileri yalnızca aracılık hizmetlerinin sunulması amacıyla kullanacağı yasal güvence altına alındı.
E-ticarette tekelleşmeyi önlemek, küçük esnafı ve yerli firmaları korumak için geçtiğimiz yıl çıkarılan kanun AYM tarafından bir kez daha tescil edildi. AYM, Danıştay’ın e-ticaret kanununun bazı maddelerinin iptali için yaptığı başvuruyu reddetti. Daha önce CHP’nin de iptal başvurusunu reddeden AYM’nin gerekçeli kararında Ticaret Bakanlığı’nın yasa ile kamu yararını gözettiği vurgulanmış, kanunun tekelleşmeyi önlemede amaca uygun olduğu söylenmişti.
E ticaretin devlerini yakından ilgilendiren Danıştay’ın iptal talebi Anayasa Mahkemesi’ne (AYM) takıldı. Ticaret Bakanlığı tarafından hazırlanan ve e-ticaret sektöründe yerli firmaları ve küçük esnafı korumak için geçtiğimiz yıl sunulan kanun teklifi, beş partinin oy birliğiyle TBMM’de kabul edilerek yasalaşmıştı. Kanun geçen yılın başında yürürlüğe girdi. Buna göre, Trendyol gibi elektronik ticaret platformları kendi markalarını satamayacak. Ayrıca net işlem hacmi 10 milyar TL’nin üzerinde olan platformların elde ettiği verileri de sadece ‘aracılık’ hizmetleri için kullanacağı yasal güvenceye alındı. Ek olarak yasa ile birlikte net işlem hacmi 10 milyar TL’yi aşan firmalara lisans alma zorunluluğu getirildi.
Ancak, Cumhuriyet Halk Partisi’nin (CHP) ardından Danıştay’ın da tüketicileri ve rekabeti korumayı amaçlayan bu yasanın bazı maddelerin iptali için AYM’ye başvuruda bulunduğu ortaya çıktı. Buna göre Danıştay’ın başvurusunda “Elektronik ticarette haksız ticari uygulamada bulunulamaz. Elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcının, aracılık hizmeti sunduğu elektronik ticaret hizmet sağlayıcının ticari faaliyetlerini önemli ölçüde bozan, makul karar verme yeteneğini azaltan veya belirli bir kararı almaya zorlayarak normal şartlarda taraf olmayacağı bir ticari ilişkinin tarafı olmasına sebep olan uygulamalarının haksız olduğu kabul edilir” maddesinin iptali istendi.
Danıştay ayrıca yıllık net işlem hacmi 10 milyar TL’yi aşan firmalara lisans alma ve 10 milyar TL ile 60 milyar TL’lik yıllık net işlem hacmi arasında kademeli şekilde lisans ücreti ödeme yükümlülüğü getiren maddenin de iptalini istedi. Danıştay’ın başvurusunu değerlendiren AYM, CHP’nin başvurusunda olduğu gibi, Danıştay’ın başvurusu ile ilgili de ret kararı verdi.
Düzenleme Meclis’te tüm partilerin desteğini almıştı. Dönemin Ticaret Bakanı Mehmet Muş’u yasanın öneminden ötürü kutlayan CHP, daha sonra yasanın yürürlüğe girmesi ile başvuru süresinin dolmasına bir gün kala ‘iptal’ talebi ile AYM’ye gitmişti. Ardından dönemin CHP Grup Başkanvekili Engin Altay’ın açıklamaları ile İYİ Parti Genel Başkanı Meral Akşener’in CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’nu arayarak yasanın AYM’ye taşınmasına aracı olduğu ortaya çıkmıştı.
Başvuru ile ilgili ret kararı veren AYM’nin gerekçeli kararında kanunun, elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcılara göre zayıf konumda bulunan ve çoğunlukla küçük ve orta ölçekli işletme niteliğinde olan elektronik ticaret hizmet sağlayıcıların rekabet gücünü koruyarak, varlıklarını sürdürebilmelerine olanak tanıdığına hükmedilmişti. Ayrıca kanunla tüketicilerin korunduğu da ifade edilmişti. AYM, kanunun elektronik ticaret piyasasının milli ekonominin gereklerine ve sosyal amaçlara uygun yürümesi ile elektronik ticaret sektörünün güvenli, sağlıklı ve düzenli işleyişinin sağlanması ve rekabet ortamının korunması amacıyla anayasal bağlamda kamu yararına dayalı meşru bir amacının bulunduğunu da ifade etmişti.
YÜRÜRLÜKTE olan yasal düzenleme ile ilgili değerlendirmelerde bulunan Ticaret Bakanlığı, e-ticaret kanununun yerli üreticiyi köleleştirmekten kurtardığını aynı zamanda tüketicinin de korunmasını sağladığına dikkat çekti. Öte yandan yasal düzenleme kapsamında 1 Ocak 2024 itibarı ile bir Trendyol markası olan Trendyolmilla ürünleri Trendyol üzerinden satılamıyor. Bu kapsamda Trendyolmilla ürünleri Trendyolmilla uygulaması ve trendyol-milla.com üzerinden tüketici ile buluşacak. Trendyol Grubu Başkanı Çağlayan Çetin ve Trendyol Grubu CEO’su Erdem İnan, kasım ayında gazetecilere yaptığı açıklamada “Trendyolmilla ihracatta çok önemli bir çıpa. Çoğu deprem bölesinden 400 üretici bu marka için üretim yapıyor Üretimi azaltmadan mümkün olduğunca yurtdışına yönlendirmeye çalışacağız” ifadelerini kullanmıştı. Kaynak: Emre Eser. Hürriyet Gazetesi
