AVUKAT IYAZ ÇİMEN ‘ 26 HAZİRAN UYUŞTURUCU İLE MÜCADELE GÜNÜ’NÜ DEĞERLENDİRDİ

Avukat Iyaz Çimen, 26 Haziran Uluslararası Uyuşturucu Kullanımı ve Kaçakçılığı ile mücadele Günü dolayısıyla açıklamalarda bulundu. ‘Her türlü kimyasal madde zararlarına yönelik farkındalık oluşturmak ve toplum bilincinin artırmak amacıyla dünyada olduğu gibi ülkemizde de 26 Haziran tarihinde, amaca yönelik çeşitli etkinlikler yapılmaktadır. Yapılan etkinliklerde, sağlıklı yaşam davranışları ve uyuşturucu kullanımından korunmanın önemi vurgulanmakta ve uyuşturucu kullanımının zararlarına dikkat çekilmektedir.  
Dünya Uyuşturucu Raporu verilerine göre  dünya genelinde 15-64 yaş grubu bireylerin %5.5’i uyuşturucu madde kullanmaktadır. Aynı rapora göre dünya genelinde 15-64 yaş grubu bireylerden 271 milyon kişinin hayatında en az bir kez  uyuşturucu madde kullandığı belirtilmektedir. Diğer taraftan 2019 yılı Avrupa Uyuşturucu Raporu verilerine göre Avrupa Birliği ülkelerinde 15-64 yaş grubu bireyler arasında herhangi bir uyuşturucu maddeyi en az bir kez kullanma oranının %29 olduğu, bunun 96 milyon yetişkine tekamül ettiği belirtilmektedir.
Ayrıca 2019 Dünya Uyuşturucu Raporunda; 2009 ile 2017 yılları arasında dünya genelinde uyuşturucu madde kullanımının %30 arttığı belirtilmektedir. Coğrafi konumu dolayısıyla uyuşturucu güzergâhları açısından risk altında olan ve yıllardır gelir kaynağı uyuşturucu olan terör örgütleriyle mücadele eden ülkemizde, rakamsal olarak 15-64 yaş grubunda hayatında en az bir kez uyuşturucu kullananların oranı da bu orandaki  değişim de Avrupa ülkelerinin  çok altındadır.  Ancak ülkemizdeki uyuşturucuya ilişkin hassasiyet ve algı rakamların çok ötesindedir. 
Çok boyutlu bir sorun olan uyuşturucu kullanımının, sağlık, ekonomik, sosyal, hukuki pek çok yansımaları olmakta ve toplumun sadece bir kesimini değil tamamını etkilemektedir.  Bu sebeple; ülkemizde uyuşturucu ile mücadele çalışmaları kurumlar arası iş birliği ve çok paydaşlı çalışma prensibiyle en üst düzeyde kararlılıkla sürdürülmektedir. 
Ülkemizdeki uyuşturucu ile mücadele çalışmaları Cumhurbaşkanı Yardımcısı koordinasyonunda; Adalet, Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler, Çevre ve Şehircilik, Gençlik ve Spor, Hazine ve Maliye, İçişleri, Milli Eğitim, Sağlık, Tarım ve Orman, Ticaret, Ulaştırma ve Altyapı Bakanları ile Cumhurbaşkanlığı Sağlık Politikaları Kurulu Başkanvekilinin katılımıyla oluşan “Bağımlılık ile Mücadele Yüksek Kurulu” tarafından yürütülmektedir. 
Uyuşturucu ile mücadele günü dolayısıyla görüşlerini aktaran Yeşilay Genel Başkanı Doç. Dr. Mehmet Dinç Türkiye’de ve dünyada uyuşturucu kullanımıyla ilgili istatistiksel veriler paylaştı. 
“Dünyada artan uyuşturucu kullanımı endişe verici boyutlarda.”
Doç. Dr. Mehmet Dinç toplantıda şunları ifade etti:“ 2023 yılında Avrupa Uyuşturucu ve Uyuşturucu Bağımlılığı İzleme Merkezi tarafından yayımlanan Avrupa Uyuşturucu Raporu’na göre esrar, Avrupa’da en yaygın tüketilen yasa dışı uyuşturucu madde olmaya devam ediyor. Birleşmiş Milletler Uluslararası Uyuşturucu ve Suç Ofisi’nin 2023’te yayımladığı Dünya Uyuşturucu Raporu’na göre ise 2021’de dünya genelinde 15-64 yaş aralığındaki her 17 kişiden biri uyuşturucu kullanıyor. Aynı raporda, dünya genelindeki uyuşturucu kullanımının son 10 yılda yüzde 23 arttığını görüyoruz. Dünya genelindeki bu artış endişe verici bir boyutta.”
2022 yılının sonunda, Avrupa Uyuşturucu ve Uyuşturucu Bağımlılığı İzleme Merkezi 930 yeni nesil psikoaktif madde izlendiğini bildirdi. Bu maddelerin 41 tanesi Avrupa’da ilk kez rapor edilmiş,” diyen Doç. Dr. Mehmet Dinç,yeni maddelerin riski daha da artırdığını söyledi. Dinç,sentetik uyarıcıların ve daha az bilinen maddelerin potansiyel sağlık risklerinin önemli bir başlık olduğunu, sentetik uyuşturucu maddelerin kolay erişilebilirliğinin bu sorunun yaygınlaşmasında önemli rol oynadığını ve bu konuda acil önlemler alınması gerektiğini vurguladı.
Kadınlarla erkekler arasındaki makas kapanıyor.
T.C. İçişleri Bakanlığı Emniyet Genel Müdürlüğü Narkotik Suçlarla Mücadele Daire Başkanlığının 2023’te yayımladığı ‘Türkiye Uyuşturucu Raporu, Eğilimler ve Gelişmeler’ başlıklı raporda,2022 yılında tedavi gören hastaların tedavi gördükleri madde türlerine göre dağılımları incelendiğinde;%37,4’ünün eroinden (2021 %43), %37,8’inin metamfetaminden (2021 %25,6), %7’sinin esrardan (2021 %11,6) tedavi olduğu görülüyor. Tedaviye başvuran hastaların yaş ortalaması ise 29,45. 
 
Uyuşturucu kullanımında kadınlar ile erkekler arasındaki makasın kapandığına da dikkat çeken Dinç, “Madde Kullanıcıları Profil Analizi 2022 Yılı Narkolog Raporu’nda örneklemin cinsiyetine baktığımızda,%93,8’i erkeklerden, %6,2’si kadınlardan oluşmaktadır. Bu sonuç bir önceki yıl ile karşılaştırıldığında, örneklemin cinsiyeti bakımından kadınlarda artış yaşandığını göstermektedir” diyor. 
 
“Yeşilay olarak hedefimiz bağımsız gençlik kültürü oluşturmak.”
Uyuşturucunun ilk olarak %75’lik oranla arkadaş veya yakın çevreden temin edildiğini söyleyen Doç. Dr. Mehmet Dinç, parçalanmış veya iletişim problemleri yaşanan ailelere mensup çocuklarda uyuşturucu kullanma riskinin yüksek olduğunu söyledi: 
“Uyuşturucu madde kullanmaya başlama yaşı bakımından 15-24 yaş döneminin en riskli grup olduğu söylenebilir. Bu noktada gençlerin sağlıklı ilişkiler kurması çok önemlidir. YEDAM verilerine göre, madde kullanımı olanların %87,6’sının arkadaş çevresinde uyuşturucu veya yoğun alkol kullanımı bulunmaktadır.
Yeşilay olarak bağımsız gençlik kültürü oluşturmayı çok önemsiyor, bu konuda Yeşilay Festbaşta olmak üzere birçok etkinlik düzenliyoruz.2019 yılında hayata geçirdiğimiz Okulda Bağımlılığa Müdahale Programı da, Türkiye’nin okul temelli ilk ve tek müdahale programı olma özelliğini taşıyor. Bu kapsamda bugüne kadar 5 bin 994 öğrenciyle görüşüldü.”
 
Bağımlılıklar ruh sağlığını da etkiliyor.
Toplantıda madde kullanım bozukluklarının ruh sağlığı sorunlarıyla ilişkisini de ele alan Yeşilay Genel Başkanı Doç. Dr. Mehmet Dinç,“Kenevir kullanım bozukluğuna bağlı şizofreni oranı son 50 yıldır artmakta. Özellikle genç erkekler arasında kenevir kullanım bozukluğu ve şizofreni arasında bağlantı kuran güçlü kanıtlar bulunuyor. Buna göre 21-30 yaş arası erkekler arasında, kenevir kullanım bozukluğuna bağlı önlenebilir şizofreni vakaları %30’a kadar ulaşabilir. 2021 yılında kenevir kullanım bozukluğunun önlenmesi, 16-49 yaş arası erkeklerde şizofreni vakalarının yaklaşık %15’ini önleyebilirdi” dedi. 
 
Madde bağımlılığı ile suça yatkınlık arasında ilişki var
Madde bağımlılığı ile suça yatkınlık arasında açık bir ilişki var. Dolayısıyla madde bağımlılığıyla mücadele, toplumu, toplumsal huzuru korumak açısından da önemli. Narkolog 2023 Profil Analizi’ne göre, örneklemin %50,7’si, haklarında farklı bir suçtan adli işlem yapıldığını ifade etmiştir. Farklı suçlardan adli işlem gördüğünü söyleyen örneklemin %52,7’sinin cinayet, darp, yaralama gibi kişilere karşı suçlar, %37,9’unun ise hırsızlık, yağma gibi mala karşı suçlara karıştığı belirlenmiştir.
 
“YEDAM’a kurulduğu günden bu yana 1 milyon 183 bin çağrı geldi.”
Doç. Dr. Mehmet Dinç,Yeşilay’ın bağımlılık tedavisinde biyolojik, psikolojik, sosyal, aile ve iş hayatı gibi tüm alanları kapsayacak bütüncül bir yaklaşım izlediğini söyledi. 
 
“Ülkemizin bütün illerinde ve KKTC’de ücretsiz danışmanlık ve tedavi hizmeti veren Yeşilay Danışmanlık Merkezlerimiz, madde kullanımı sorunu yaşayan bireylere ve yakınlarına destek oluyor. YEDAM, kadrosundaki uzman klinik psikologlar ve sosyal hizmet uzmanlarının iş birliğinde, bağımlılıklarını yenmek isteyen bireylere ve ailelerine ücretsiz psikososyal destek hizmeti veriyor. YEDAM’a kurulduğu günden bu yana 1 milyonu aşkın çağrı geldi.
 
Bursa ve Diyarbakır’da bulunan 40 yataklı Rehabilitasyon Merkezlerimizde alkol veya madde kullanan danışanlara ücretsiz yatılı tedavi hizmeti sağlıyoruz. Bursa Rehabilitasyon Merkezimizde yatışı onaylanan danışan sayımız 65, Diyarbakır Rehabilitasyon Merkezimizde yatışı onaylanan danışan sayımız 88. Bu sene içerisinde Kayseri’de de yeni bir rehabilitasyon merkezimiz hizmete girecek. Uyuşturucuyla mücadele hepimizin sorumluluğunda. Bu soruna ancak birlikte ve kararlılıkla çalışarak çözüm bulabiliriz.”